Kilka miesięcy temu pisałem w odrębnym poście o wyroku ETS z dnia 28 października 2010 r. w sprawie C-203/09 Volvo Car Germany GmbH przeciwko Autohof Weidensdorf GmbH. W wyroku tym ETS dokonał interpretacji art. 18 lit. a dyrektywy Rady 86/653/EWG z 18 grudnia 1986 r. w sprawie koordynacji ustawodawstw Państw Członkowskich odnoszących się do przedstawicieli handlowych działających na własny rachunek.

Przepis ten ma treść następującą:

Art. 18 lit. a:

Świadczenie wyrównawcze lub odszkodowanie wskazane w art. 17 nie jest płacone:

a) gdy zleceniodawca rozwiązał umowę agencyjną z powodu uchybienia przypisywanego przedstawicielowi handlowemu, które na podstawie prawa krajowego uzasadnia natychmiastowe rozwiązanie umowy agencyjnej;

[…]

ETS przyjął, że [Więcej …] about O możliwych konsekwencjach wyroku ETS z 28 października 2010 r. – na tle doświadczeń niemieckich

W dniu 17 listopada 2010 r. niemiecki Federalny Sąd Najwyższy (Bundesgerichtshof) wydał kolejne ciekawe orzeczenie dotyczące problematyki świadczenia wyrównawczego. Porusza ono wątki zarówno materialnoprawne jak i formalnoprawne związane z dochodzeniem wyrównania.

Pierwsza kwestia dotyczyła tego, czy przedstawiciel (agent) handlowy musi w procesie wykazywać, jakie konkretne czynności doprowadziły do pozyskania przez niego klientów dla dającego zlecenie.

Federalny Sąd Najwyższy uznał, że [Więcej …] about Świadczenie wyrównawcze w przypadku pośredniczenia przy sprzedaży towarów o długiej żywotności – wyrok niemieckiego BGH (17.11.2010)

Jednym z głównych uprawnień agenta (przedstawiciela handlowego) jest uprawnienie do świadczenia wyrównawczego. Jest ono uregulowane w art. 764³-764⁵ Kodeksu cywilnego. Przepisy te obowiązują już od dekady (9 grudnia 2010 r. upłynęło równo dziesięć lat od wejścia w życie nowelizacji przepisów o umowie agencyjnej), mimo to sytuacje, w których po rozwiązaniu umowy agencyjnej agent (przedstawiciel handlowy) otrzymuje od dającego zlecenie świadczenie wyrównawcze, należą do rzadkości.

Można wskazać na dwie podstawowe przyczyny takiego stanu rzeczy.

Pierwszą jest bardzo słaba świadomość prawna agentów w zakresie przysługujących im uprawnień. Niejednokrotnie zdarzają się sytuacje, kiedy to stały pośrednik – często z uwagi na nazwę zawartej przez siebie umowy („umowa o współpracę”, „umowa zlecenia”, „umowa o pośredniczenie” itp.) – nie zdaje sobie w ogóle sprawy z tego, że w świetle prawa ma status niezależnego agenta (przedstawiciela handlowego), objętego ochronnymi przepisami Kodeksu cywilnego o umowie agencyjnej. Tym samym nie wie, że po rozwiązaniu umowy, w czasie której stworzył dającemu zlecenie stałą klientelę, ma prawo żądać od niego zapłaty świadczenia wyrównawczego.

Druga przyczyna tkwi w trudnościach z wykazaniem (udowodnieniem) przesłanek roszczenia o świadczenie wyrównawcze oraz jego wysokości. Przesłanki roszczenia o świadczenie wyrównawcze zostały bowiem ujęte [Więcej …] about Agencie/przedstawicielu handlowy! Zbieraj dowody swoich sukcesów!

W dniu 28 października Europejski Trybunał Sprawiedliwości wydał wyrok w sprawie C-203/09 Volvo Car Germany GmbH przeciwko Autohof Weidensdorf GmbH (sędzią sprawozdawcą był Prof. Marek Safjan). Sprawa została wywołana zapytaniem prejudycjalnym niemieckiego BGH – o którym wcześniej pisałem: Wypowiedzenie umowy agencyjnej a świadczenie wyrównawcze (pytanie prejudycjalne niemieckiego BGH).

ETS w pierwszej kolejności odniósł się [Więcej …] about Wyrok ETS z dnia 28 października 2010 r.: wypowiedzenie umowy przez dającego zlecenie a świadczenie wyrównawcze agenta

W ostatnim czasie niemiecki Federalny Sąd Najwyższy (Bundesgerichtshof, BGH) wydał kolejne orzeczenie dotyczące świadczenia wyrównawczego przysługującego przedstawicielowi handlowemu (agentowi). Jest ono o tyle ciekawe, że porusza problem charakteru prawnego roszczenia o świadczenie wyrównawcze.

Kwestia ta pojawiła się na tle wykładni przepisów niemieckiego kodeksu cywilnego (Bürgerliches Gesetzbuch, BGB) dotyczących odsetek.

Wyższe odsetki od świadczenia wyrównawczego?

Zgodnie z § 288 ust. 1 BGB odsetki z tytułu opóźnienia w zapłacie długu pieniężnego wynoszą pięć procent powyżej stawki bazowej. Wyższą stawkę procentową przewiduje § 288 ust. 2 BGB. Stanowi on bowiem, że w przypadku czynności prawnych, których stroną nie jest konsument, stawka procentowa w odniesieniu do wierzytelności o wynagrodzenie (Entgeltforderung; chodzi o wynagrodzenie pieniężne rozumiane szeroko jako odpłata za jakieś świadczenie, czyli także np. cena sprzedaży) wynosi osiem punktów procentowych powyżej stawki bazowej. Regulacja ust. 2 stanowi implementację dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2000/35/WE z dnia 29 czerwca 2000 r. w sprawie zwalczania opóźnień w płatnościach w transakcjach handlowych.

W omawianym orzeczeniu chodziło zatem o odpowiedź na pytanie, [Więcej …] about Roszczenie o świadczenie wyrównawcze jako roszczenie o wynagrodzenie – orzeczenie niemieckiego BGH (16.06.2010)

W orzeczeniu z dnia 2 czerwca 2009 r. (9 ObA 38/08s) austriacki Sąd Najwyższy (Oberster Gerichtshof, OGH) miał okazję ocenić ciekawy przypadek dotyczący problematyki świadczenia wyrównawczego.

W Austrii świadczenie wyrównawcze zostało uregulowane w § 24 ustawy z 1993 r. o stosunkach prawnych samodzielnych przedstawicieli handlowych (Handelsvertretergesetz, HVertrG 1993). Regulacja ta stanowi implementację art. 17-19 dyrektywy Rady 86/653/EWG z 18 grudnia 1986 r. w sprawie koordynacji ustawodawstw Państw Członkowskich odnoszących się do przedstawicieli handlowych działających na własny rachunek.

Warto nadmienić, że to właśnie Austria jako pierwsza wprowadziła już w 1921 r. regulacje dające agentom/przedstawicielom handlowym prawo do dochodzenia roszczeń z tytułu stworzenia dającemu zlecenie stałej klienteli.

Czego dotyczyło orzeczenie?

Stan faktyczny sprawy przedstawiał się następująco:

Powód od 1 października 2001 r. działał na rzecz spółki zajmującej się świadczeniem usług ubezpieczeniowych i finansowych. Podstawą działalności była umowa agencyjna (nazwana przez strony Agentenvertrag). Punkt 2.11 umowy zakazywał agentowi podejmowania działalności konkurencyjnej (wykonywanej samodzielnie, a także poprzez udział lub wspieranie konkurencyjnych przedsiębiorców). Z kolei w punkcie 3.2 umowy postanowiono, że naruszenie zakazu konkurencji przez agenta może stanowić ważny powód wypowiedzenia przez dającego zlecenie umowy agencyjnej bez zachowania okresów wypowiedzenia.

W dniu 30 września 2004 r. agent wypowiedział umowę ze skutkiem na 31 grudnia 2004 r. Następnie w dniach 6 i 7 listopada 2004 r. podpisał nowe umowy agencyjne z dwoma nowymi przedsiębiorcami (konkurentami dotychczasowego dającego zlecenie). Nie rozpoczął jednak prowadzenia na ich rzecz działalności.

W dniu 9 listopada 2004 r. dający zlecenie ustalił, że agent na liście prowadzonej przez austriacki Urząd Nadzoru nad Rynkiem Finansowym (Finanzmarktaufsichtsbehörde, FMA) jest ujawniony jako reprezentant także tych dwóch nowych przedsiębiorców. Tego samego dnia dający zlecenie wypowiedział umowę agencyjną ze skutkiem natychmiastowym. Jako ważny powód wskazał „udowodnioną działalność konkurencyjną” agenta.

Agent pozwał dającego zlecenie o zapłatę świadczenia wyrównawczego.

Zarówno sąd pierwszej jak i drugiej instancji  [Więcej …] about Orzeczenie austriackiego OGH (02.06.2009): wypowiedzenie umowy agencyjnej a świadczenie wyrównawcze