• Przejdź do treści
  • Przejdź do głównego paska bocznego

Świadczenie wyrównawcze agenta

12 lipca 2014 |
dr Dariusz Bucior

Czy przepis art. 7643 § 2 KC stanowi podstawę do obliczenia wyrównania?

Zgodnie z art. 7643 § 2 KC:

Świadczenie wyrównawcze nie może przekroczyć wysokości wynagrodzenia agenta za jeden rok, obliczonego na podstawie średniego rocznego wynagrodzenia uzyskanego w okresie ostatnich pięciu lat. Jeżeli umowa agencyjna trwała krócej niż pięć lat, wynagrodzenie to oblicza się z uwzględnieniem średniej z całego okresu jej trwania.

W praktyce bardzo często pojawia się pytanie: czy przy ustalaniu wysokości świadczenia wyrównawczego można poprzestać na obliczeniu średniego rocznego wynagrodzenia agenta z okresu sprzed rozwiązania umowy agencyjnej?

Takie podejście zaprezentował jeden z Sądów Okręgowych w sprawie mojego klienta.

Mianowicie, Sąd w pierwszej kolejności ustalił średnie roczne wynagrodzenie agenta z ostatnich pięciu lat, a następnie tak ustaloną kwotę pomniejszył powołując się m.in. na względy słuszności.

Czy taka metodologia jest prawidłowa w świetle przepisów KC oraz przepisów dyrektywy 86/653/EWG o świadczeniu wyrównawczym?

Oczywiście, nie jest prawidłowa.

Jak stwierdził przed laty prof. T. Wiśniewski, Sędzia Sądu Najwyższego (Umowa agencyjna według kodeksu cywilnego, Warszawa 2001, s. 169):

Ustalona stosownie do art. 7643 § 2 k.c. górna wysokość świadczenia wyrównawczego nie stanowi podstawy do przeprowadzania obliczeń, a jedynie stanowi górny próg, do którego ustalona suma musi zostać zredukowana.

Podobny pogląd wyraziła prof. E. Rott-Pietrzyk (w: System prawa prywatnego, t. 7: Prawo zobowiązań – część szczegółowa, red. J. Rajski, wyd. 3, Warszawa 2011, rozdział XI, Nb. 133):

Przepisu art. 7643 § 2 KC nie należy […] traktować jako sposobu ustalenia wysokości […] świadczenia.

Co najważniejsze, przedstawione stanowisko zostało również wyrażone przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w wyroku z dnia 26 marca 2009 r. w sprawie C-348/07.

W pkt 19 uzasadnienia tego wyroku Trybunał Sprawiedliwości stwierdził mianowicie:

System obliczania wymiaru świadczenia, ustanowiony przez art. 17 dyrektywy, składa się z trzech różnych etapów.

I tak pierwszy z tych etapów ma na początek na celu określenie wymiaru korzyści czerpanych przez zleceniodawcę z tytułu transakcji z klientami pozyskanymi przez przedstawiciela handlowego, zgodnie z postanowieniami art. 17 ust. 2 lit. a) tiret pierwsze tej dyrektywy.

Drugi – ma następnie na celu zweryfikowanie, zgodnie z brzmieniem art. 17 ust. 2 lit. a) tiret drugie, czy kwota uzyskana na podstawie wyżej wymienionych kryteriów jest zgodna z zasadami słuszności, przy uwzględnieniu wszystkich okoliczności danego przypadku, w szczególności prowizji utraconych przez przedstawiciela handlowego.

W końcu, w trzecim etapie, kwota świadczenia wyrównawczego jest poddawana korekcie stosownie do górnej granicy świadczenia przewidzianej w art. 17 ust. 2 lit. b) dyrektywy, która ma znaczenie jedynie wtedy, gdy kwota wynikająca z dwóch poprzednich etapów obliczenia jest od niej wyższa.

Innymi słowy: wysokość świadczenia wyrównawczego winna być ustalana w oparciu o przesłanki tego świadczenia wskazane w art. 7643 § 1 KC.

Jeżeli ustalona w ten sposób kwota jest wyższa od średniego rocznego wynagrodzenia agenta wskazanego w art. 7643 § 2 KC, to winna zostać obniżona do poziomu średniego rocznego wynagrodzenia.

Jeżeli z kolei ustalona przez sąd kwota jest niższa od średniego wynagrodzenia, wtedy kwota tego wynagrodzenia nie odgrywa żadnej roli przy obliczaniu wysokości wyrównania.

Pierwszy Sidebar

Partner serwisu:

Kancelaria BWHS
Pomoc prawna

dr Dariusz Bucior

Adiunkt w Katedrze Prawa Handlowego KUL. Redaktor LawBlog.pl | Forum prawa handlowego. Partner w Kancelarii BWHS. Specjalizuje się m.in. w zagadnieniach prawnych związanych z umową agencyjną. Autor bloga prawniczego [więcej]

Ostatnie wpisy

  • Glosa do wyroku TS z 7.4.2016 r. w sprawie C-315/14, Marchon Germany GmbH przeciwko Y. Karaszkiewicz
  • Pojęcie „nowego klienta” – Trybunał Sprawiedliwości będzie miał okazję się wypowiedzieć
  • Czy maksymalną granicę świadczenia wyrównawczego liczymy z VAT czy bez VAT?
  • Czy przepis art. 7643 § 2 KC stanowi podstawę do obliczenia wyrównania?
  • Podwyższenie wieku emerytalnego a świadczenie wyrównawcze

Copyright © 2025 dr Dariusz Bucior